• errufai.com
  • errufai.com
  • errufai.com
  • errufai.com





KUTSAL TOPRAKLAR

NAMAZ VAKİTLERİ

HANGİ TAKVİMİ KULLANIYORSUNUZ ?
 
mod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_counter
mod_vvisit_counterBügün195
mod_vvisit_counterDün286
mod_vvisit_counterBu Hafta1341
mod_vvisit_counterBu Ay8003
mod_vvisit_counterTüm Günler2376409
ERMENİ MEZALİMİ

ORJİNAL BELGE İNDİR

– 32 –

SARIKAMIŞ RİC‘ATİNDE ERMENİLER TARAFINDAN

SOYKIRIMA UĞRAYAN KÖYLERİN İHTİYAR

HEYETLERİNİN İFADELERİ

Altınbaluk, Maslahat, Elimi, Alakilise, Hadik, Sanamer, Ardos,

Kızlarkale ve Horasanköylerinin, ihtiyar heyetlerinin, Ermeni hakaret ve

mezâlimine dair verdikleri ifadeler.

Testimonies of the councillors of villages whose

population were massacred by the retreating Armenians

Testimonies given by the village councillors of Altınbaluk, Maslahat,

Elimi, Alakilise, Hadik, Sanamer, Ardos, Kızlarkale and Horasan relating to

the cruelties and outrages inflicted by the Armenians.

2 Za. 1337 (30. VII. 1919)

Ermenilerin İslâmlara karşı yapdığı hakâret ve mezâlime #mce_temp_url#dâ’ir

Altınbulak karyesi heyet-i ihtiyâriyyesinin ifâdeleridir.

S [soru]- 1- Seferberlik bidâyetinde[n] ordunun ileri harekâtına kadar Ermeniler

tarafından köyünüzde İslâm katlolunmuşdur.?

C [cevab]- 1- Sarıkamış ric‘atinde yirmi erkek, beş kadın; beş erkek ve kız

çocuğu öldürülmüşdür.

S [soru]- 2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler? Maznûn olan Ermeniler

kimlerdir ve isimleri nedir ve hangi çeteye mensûbdur; beyân ediniz?

C [cevab]- 2- Sarıkamış ric‘atında Aliceyrek [Alicekrek] karyesinde Feno oğlu

Bogos ve Tosun çeteleri tarafından ve diğer refîkleri Aso oğlu Mikoç, Mıgır ve oğlu Serkis, Hampar oğlu Kirkor ve ma‘iyyetlerindeki bulunan bilmediğimiz altmış atlı,on beş piyâde Ermeni tarafından bir binalara doldurulup balta ve kurşu[n] ile

öldürdüler.

S [soru]- 3- Ermeniler tarafından öldürülmüş olan kadın ve erkek çocukların isimleri nedir ve ne sûretle öldürüldüler?

C [cevab]- 3-Ahmed oğlu Mevlüd, Ahmed oğlu Mecnun, Şaban oğlu

Hüseyin, Ömer oğlu Bedir, birâderi Keleş, Bedir'in mahdûmu Bahri, birâderi Nûri,

Hamzo'nun oğlu Koca (?), mahdûmu Mahmud, Abdullah'ın oğlu Kemal, birâderi

Cemâl, Salo'nun oğlu Bekir, Yusuf oğlu Şaban, birâderi Bedir, Osman oğlu Hasan,

mahdûmu Hüseyin, Nado oğlu Musa, birâderi Nebi, Mahmud oğlu Zâbit, birâderi

Emir, Ali kerîmesi Basra, Behlül kızı Cevahir, Ali kerîmesi Güllü, Hasan zevcesi

Elmas, Mustafa zevcesi Gülsüm, Hasan kerîmesi Elmas, hemşîresi Cevriye,

Hüseyin oğlu İmdad, birâderi Ahmed, Mehmed oğlu Polat, zükûr ve inâs esâmîleri,

süngü ve balta ile öldürülmüşdür.

S [soru]- 4- Ermeniler Müslümanların mal ve eşyasını gârât ve yağma etmişler midir ve ne zaman ve kimin malını almışlardır, alan Ermeniler kimlerdir ve hangi çeteye mensûbdur?

C [cevab]- 4- Sarıkamış ric‘atinde adedi mechûl birçok hâne eşyası yağma

etdiler. Ba‘dehu yüz kırk öküz, yirmi camus, yirmi üç esb, iki yüz otuz inek, yüz

altmış tosun, yüz aded kısır sığır, iki bin dört yüz seksen koyun ve keçi, altı bin

sekiz yüz kile buğday, üç bin dört yüz kile arpa, Feno oğlu Bogos ve Aso oğlu

Mikoç çetesi ve isimlerini bilmediğimiz altmış süvârî ve on beş piyâde Ermeni

çetesi tarafından yağma edilmişdir.

S [soru]- 5- İfâdeniz doğru mudur? Doğru ise dinle, tasdîk ediniz.

C [cevab]- 5- Evet, ifâdemiz doğrudur; kati‘yyen hilâfı olmadığını tasdîk eyleriz.

Fî 28 Temmuz sene [13]35

A‘zâ

Ali oğlu

Şâmil

A‘zâ

Kâsım oğlu Ali

Muhtârı

Şaban

Altınbulak

karyesi İmâmı

Hüseyin

Ermeniler[in] İslâmlara yapdıkları hakâret ve mezâlimeye dâ’ir Maslahat

karyesinin hey’et-i ihtiyâriyyesinin mazbut ifâdeleridir.

S [soru]- 1- Seferberlik bidâyetinden ordunun ileri harekâtına kadar Ermeniler

tarafından köyünüzde ne kadar İslâm katlolunmuşdur?

C [cevab]- 1 - Sarıkamış ric‘atinde karyemiz ahâlîsinden otuz sekiz kadın ve

erkek öldürülmüşdür, yirmi kız ve erkek çocuğu öldürülmüşdür.

S [soru]- 2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler? Maznûn olan Ermeniler

kimlerdir? ve isimleri nedir ve hangi çeteye mensûbdur; beyân ediniz?

C [cevab]- 2- Pasinlerin Yüzviran karyesinde Kirkor çete re’îsi ve mezkûr

karyeden Agob ve Pasinlerin Zanzak karyesinde Misak, Namervan'ın Ekrek

karyesinden çete re’îsi Oskan oğlu Apet ve diğer refîklerinin isimlerini bilmediğimiz beş yüz Ermeni çete tarafından karyemiz ahâlîsi[ni] toplayıpbinâlara doldurup karyemiz dâhilinde öldürdüler.

S [soru]- 3- Ermeniler tarafından öldürülmüş olan kadın ve çocuk ve erkeklerin isimleri nedir ve ne sûretle öldürdüler?

C [cevab]- 3- Karyemiz ahâlîsinden Hüseyin oğlu Emin, vâlidesi Esma,

amucası oğlu Hâfız ve diğer amucası oğlu İrfanî, Kadir oğlu Mehmed ve zevcesi

Altun ve birâderi Abdurrahman ve zevcesi Sâlime; Ahmed oğlu Nûri, zevcesi

Senem, Kâsım oğlu İsmâil ve zevcesi Fehmiye ve Mustafa oğlu Yusuf, Cezair oğlu

Mahmud ve diğer oğlu Ali ve diğeri Ahmet ve Latif oğlu Halil ve mahdûmu

Hüseyin ve zevcesi Kıymet, Latif oğlu Hasan, Çolak oğlu Osman, oğlu Habib,

birâderi Mehmed, Osman oğlu Osman, Sadullah oğlu Mehmed, birâderi İbrâhim,

diğeri Mustafa, vâlidesi Mihriban, Emin oğlu Hüseyin, zevcesi Sâliha, Mehmed oğlu Zâbit, birâderi Eşref, birâderi Ali, Kaya oğlu Mevlüd, ve birâderi Esmanî, kerîmesi Âişe, Mehmed oğlu Süleyman, zevcesi Elmas, kerîmesi Penbe, Ahmed oğlu Mevlüd, birâderi Hamdi, birâderi Mehmed, mahdûmu İbrâhim, zevcesi Sallı, İsmâil oğlu Hüseyin, birâderi Şaban, birâderi Mecdüddin, Türün oğlu Âbid, mahdûmu Yunus, diğer mahdûmu Ahmed, Mâil oğlu Vâhib, diğeri Ahmed, birâderi Mehmed, Molla Mahmud ve oğlu Mehmed, zevcesi Mahbûb, Ahmed oğlu Mustafa, birâderi Musa, mezkûr karyemiz ahâlîsini toplayıp binâlara doldurup balta ve süngü ve kurşun ile öldürülmüşdür.

S [soru]- 4- Ermeniler Müslümanların mal ve eşyasını gârât ve yağma etmişler midir ve kimin malını almışlardır ve alan Ermeniler kimlerdir ve hangi çeteye mensûbdur?

C [cevab]- 4- Bâlâda isimleri yazılmış olan Ermeni çeteleri, karyemiz ahâlîsini

öldürdükden sonra mütebâkî sağ kalan ahâlîmiz yalnız can ve nâmûsumuzu

kurtarabildik ve iki kadın, Hüseyin zevcesi Zekiye, Mevlüd zevcesi Âişe nâm

kadınlar[ı] esîr edip Namervanlı Oskan oğlu Apet tarafından götürülmüşdür. İki

yüz öküz, elli câmûs, dört yüz inek, bin beş yüz koyun ve bin keçi, yüz esb ve beş

dükkân içerisinde beş yüz bin guruşluk eşyasını yağma; elli bin kile arpa, üç yüz

hâne harab edilmesinden ve adedi mechûl bir çok hâne eşyası yağma edilmişdir. Üç değirmen ve bir câmi‘ ve iki mekteb gazyağı döküp ateş ile yandırılmışdır.

S [soru]- 5- İfâdeniz doğru mudur? Doğru ise dinle, tasdîk ediniz.

C [cevab]- 5- Evet, ifâdemiz doğrudur ve zâyi‘âtımız bundan ibâret olduğunu

tasdîk ederiz.

Fî 28/7/[13]35

A‘zâ

Latif oğlu Paşa

A‘zâ

Ali oğlu Necib

Muhtâr

Sadullah oğlu Orşan

Maslahat karyesinden

İsmâil Efendi

Ermeniler[in] İslâmlara yapdıkları hakâret ve mezâlime dâ’ir İlimi

karyesinin heyet-i ihtiyâriyyesinin mazbût ifâdeleridir.

S [soru]- 1- Seferberlik bidâyetinden ordunun ileri harekâtına kadar Ermeniler

tarafından köyünüzde ne kadar İslâm katledilmişdir?

C [cevab]- 1- Sarıkamış ric‘atinde karyemiz ahâlîsinden otuz erkek

öldürülmüşdür.

S [soru]- 2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler? Maznûn olan Ermeniler

kimlerdir ve isimleri nedir ve hangi çeteye mensûbdur? Beyân ediniz.

C [cevab]- 2- Pasinlerin Zanzak karyesinden Minas, mezkûr karyeden Sahak

oğlu Arot çetesi tarafından ve ma‘iyyetinde diğer refîklerinin isimlerini

bilemediğimiz yirmi atlı çeteler tarafından karyemiz ahâlîsini toplayıp esîr ederek

Sarıkamış ve Kars civârlarında öldürdüler.

S [soru]- 3- Ermeniler tarafından öldürülmüş olan İslâmların isimleri nedir ve ne sûretle öldürülmüşdür?

C [cevab]- 3- Karyemiz ahâlîsinden Dursun oğlu Ali, ve diğer birâderi Zâbit,

pederi İsmâil, Şerif oğlu Receb, Şerif oğlu İlyas, Mehmed oğlu İdris, Ahmed oğlu

Şerif, birâderi Mehmed, Hurşud oğlu Şâkir, birâderi Mustafa, diğer birâderi Eşref, İbrâhim oğlu Mevlüd, Osman oğlu Maksud, Osman oğlu Yusuf, Reşid oğlu

İbrâhim, Yusuf oğlu Sâkıb, Süleyman oğlu Abdullah, Mahmud oğlu Zekeriya, Ali

oğlu Mustafa, birâderi Ahmed, birâderi Fâzıl, Hasan oğlu Mevlüd, İbrâhim oğlu

Mahmud ve birâderi Ahmed, Süleyman oğlu Ali, birâderi Hüseyin, Ömer oğlu

Süleyman, birâderi Fâzıl, Abdullah oğlu Dursun, Değirmenci Dursun, bâlâda

zikrolunan, Sarıkamış civârında balta ve kurşun ile öldürülmüşdür.

S [soru]- 4- Ermeniler İslâmların mal ve eşyasını gârât ve yağma etmişler midir ve ne zaman ve kimin malını almışlardır? Alan Ermeniler kimlerdir ve hangi çeteye mensûbdur?

C [cevab]- 4- Bâlâda ismi yazılmış olan Pasinler'in Zanzak karyesinden Minas

ve karye-i mezkûreden Sahak oğlu Arot ve diğer refîkleriyle karyemiz ahâlîsini

toplayıp esîr etdikden sonra yirmi hâne adedi mechûl bir çok eşyasını yüz öküz, iki yüz inek, üç yüz koyun ve keçi, sekiz bin kile arpa, buğday ve yirmi hâne harâb edip ve mezkûr mal ve eşyalarımızı yağma etdiler. Mütebâkî kalan ahâlîmizi ancak yalnız can ve nâmûsumuzu kurtardık.

S [soru]- 5- İfâdeniz doğru mudur? Doğru ise dinle, tasdîk ediniz.

C [cevab]- 5- Evet, ifâdemiz doğrudur ve zâyi‘âtımız bundan ibâretdir.

Kat‘iyyen hilâf olmadığını tasdîk ederiz.

Fî 25/7/[13]35

A‘zâ

Osman oğlu

İbrâhim

A‘zâ

Veli oğlu

Rıfat

Muhtâr

Mustafa oğlu

Ahmed

İmâm

İlimi karyesinden

Mahmud oğlu Ali

Ermeniler[in] İslâmlara yapdıkları hakâret ve mezâlime dâ’ir Alakilise

karyesinin hey’et-i ihtiyâriyyesinin mazbût ifadeleridir.

S [soru]- 1- Seferberlik bidâyetinden ordunun ileri harekâtına kadar Ermeniler

tarafından köyünüzde İslâm katlolunmuş[mu]dur?

C [cevab]- 1- Sarıkamış ric‘atinde karyemiz ahâlîsinden yirmi erkek

öldürülmüşdür.

S [soru]- 2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler ve maznûn olan Ermeniler

kimlerdir ve isimleri nedir ve hangi çeteye mensûbdur? Beyan ediniz.

C [cevab]- 2- Pasinler Zanzak karyesinden Sahak oğlu Arot, Mıgırdıç oğlu

Minas ve diğer refîklerinin isimlerini bilemediğimiz elli Ermeni çetesi tarafından

karyemiz ahâlîsini toplayıp esîr ederek Sarıkamış civârında öldürdüler.

S [soru]- 3- Ermeniler tarafından öldürülmüş olan İslâmların isimleri nedir ve ne sûretle  öldürülmüşdür?

C [cevab]- 3- Karyemiz ahâlîsinden Hüseyin oğlu Hasan, Mustafa oğlu

Mehmed, Mustafa oğlu İbrâhim, Kurban oğlu Mevlüd, Zâbit oğlu Halil, Halil oğlu

Râsim, diğer oğlu Rıfat, Ali oğlu Ağa, İbrâhim oğlu Hâşim, birâderi Nûri, Hüseyin

oğlu Derviş, Mecdüddin oğlu Taşdan, Ârif oğlu Râsim, birâderi Tufan, Hasan oğlu

Ahmed, Ahmed oğlu Mehmed, diğer oğlu Mikdad, birâderi Ali, Hasan oğlu Çerkes,

Melik oğlu Hüseyin, Yusuf oğlu Ahmed, karyemiz ahâlîsini, bâlâda zikrolunan

Sarıkamış civârında balta ve süngü ile öldürülmüşdür.

S [soru]- 4- Ermeniler İslâmların mal ve eşyasını gârât ve yağma etmişler midir ve ne zaman ve kimin malını almışlardır? Alan Ermeniler kimlerdir ve hangi çeteye mensûbdur?

C [cevab]- 4- Bâlâda isimleri yazılmış olan Ermeni çeteleri tarafından

karyemiz ahâlîsinden sekiz hânemizin ahâlîsini öldürdükden sonra mütebâkî sağ

kalan elli yedi hânemizin sekiz yüz öküz, bin inek, üç yüz câmûs, bin iki yüz koyun,

üç yüz keçi, iki yüz esb, dükkân eşyası on bin liralık, sekiz yüz somar (?) buğday,

beş yüz somar (?) arpa, üç yüz ma‘denî altun ve adedi mechûl bir çok hâne eşyası

Ermeniler tarafından yağma edi[li]p yalnız can ve nâmûsumuzu kurtardık.

S [soru]- 5- İfâdeniz doğru mudur? Doğru ise dinle, tasdîk ediniz.

C [cevab]- 5- Evet, ifâdemiz doğrudur ve zâyi‘âtımız bundan ibâretdir.

Kat‘iyyen hilâf olmadığını tasdîk ederiz.

Fî 25/7/[13]35

A‘zâ

Mustafa oğlu Mehmed

Muhtâr

Ali oğlu Sedad

Alakilise karyesinden

Mustafa oğlu Osman

Ermeniler[in] İslâmlara yapdıkları hakâret ve mezâlime dâ’ir Hadik

karyesinin hey’et-i ihtiyâriyyesinin mazbût ifâdeleridir.

S [soru]- 1- Seferberlik bidâyetinden ordunun ileri harekâtına kadar Ermeniler

tarafından köyünüzde İslâm katledilmiş[mi]dir.

C [cevab]- 1- Sarıkamış ric‘atinde karyemiz ahâlîsinden on beş erkek, yirmi

kadın, sekiz kız, yedi erkek çocuğu öldürdüler.

S [soru]- 2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler maznûn olan Ermeniler

kimlerdir ve isimleri nedir ve hangi çeteye mensûbdur? Beyân ediniz?

C [cevab]- 2- Pasinlerin Aliceyrek [Alicekrek], Matos'un oğlu Kiro Tosun,

birâderi Afdis elli Ermeni çetesi tarafından köy dâhilinde öldürdüler.

S [soru]- 3- Ermeniler tarafından öldürülmüş olan İslâmların isimleri nedir ve ne sûretle öldürülmüşdür?

C [cevab]- 3- Mehmed oğlu Hüseyin, Mehmed oğlu Hasan, birâderi Ahmed

Mustafa, Mustafa oğlu Mehmed, mahdûmu Ahmed, Cafer'in oğlu Yusuf, birâderi

Halil, birâderi Afo, Zerkan oğlu Fâris, birâderi Hâlid, Nado oğlu Mahmud, Nado

oğlu Ahmed, birâderi Esad, Mehmed'in oğlu Avanî Mehmed, zevcesi Gülsüm,

Hüseyin zevcesi Sâriye, Mehmed zevcesi Fâtıma, İsmâil zevcesi Sâfi, Emin zevcesi Piri, İbrâhim zevcesi Gülşan, İsmâil zevcesi Keziban, Meded zevcesi Fâtıma, Mihrali zevcesi Poyraz (?), Yusuf zevcesi Suna, Durak zevcesi Emine, Tâhir'in zevcesi Eci, Ali zevcesi Âyişe, Ömer zevcesi Nene, Yusuf zevcesi Emine, Mevlüd zevcesi İffet, İsmâil kerîmesi Zehra, Ahmed'in zevcesi Rahime, Nâdir zevcesi Sultan, Abdullah kerîmesi Seyran, Derviş kerîmesi Nâciye, Güzi kerîmesi Sultan ve diğeri Huriye Nâdir kerîmesi Serayî, Suna'nın kerîmesi Elmas, Ömer kerîmesi Ördek, Yusuf kerîmesi Suna, Cevded'in (?) oğlu Yusuf, birâderi Halil, Mehmed oğlu Rıza, birâderi Siyah Ahmed, Çelebi oğlu Hâlid, Tosun oğlu Ahmed, Sedad oğlu Safer bâlâda zikrolunan karyemiz ahâlîsini, karye civârında balta süngü ve kurşun ile öldürdüler.

S [soru]- 4- Ermeniler, İslâmların mal ve eşyasını gârât ve yağma etmişler midir ve ne zaman ve kimin malını almışlardır ve alan Ermeniler kimlerdir ve hangi çeteye mensûbdur?

C [cevab]- 4- Bâlâda isimleri yazılmış olan Ermeni çetesi tarafından karyemiz

ahâlîsinden yüz elli hânenin, iki bin beş yüz koyun ve keçi, yüz elli inek, iki yüz

aded kısır sığır, elli sekiz esb, elli çift câmûs, iki yüz çift öküz, kırk sekiz merkeb, üç bin liralık üç dükkân yağma edilmişdir. Hâne içerisinde bulunan adedi mechûl bir çok eşya Ermeniler tarafından yağma edilmişdir. Yalnız can ve nâmûsumuzu kurtarabildik.

S [soru]- 5- İfâdeniz doğru mudur? Doğru ise dinle, tasdîk ediniz.

C [cevab]- 5- Evet ifâdemiz doğrudur. Kat‘iyyen hilâf olmadığını tasdîk

ederiz.

Fî 29 Temmuz sene [13]35

A‘zâ

Cevher oğlu

Ali

A‘zâ

Süleyman oğlu

Hasan

Muhtâr

Hasan oğlu

Çavuş

İmâm

İsmâil oğlu

Abdullah

Ermeniler[in] İslâmlara yapdıkları hakâret ve mezâlime dâ’ir Sanamir

karyesinin hey’et-i ihtiyâriyyesinin mazbût ifâde-i evveliyyesidir.

S [soru]- 1- Seferberlik bidâyetinden ordunun ileri harekâtına kadar Ermeniler

tarafından köyünüzde İslâm katlolunmuş[mu]dur?

C [cevab]- 1- Sarıkamış ric‘atinde karyemiz ahâlîsinden otuz erkek, beş kadın

öldürülmüşdür. On beş kızı ve erkek çocuğu katlolunmuşdur.

S [soru]- 2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler? Maznûn olan Ermeniler

kimlerdir? Hangi çeteye mensûbdur? Beyân ediniz.

C [cevab]- 2- Ermeniler, geriye döndüğü zaman karyemiz dâhilinde

öldürdüler. Narmanlı Oskan oğlu Apet çeteleri seksen atlı ile karyemiz ahâlîsini

öldürdüler.

S [soru]- 3- Ermeniler tarafından öldürülmüş olan kadın ve erkeklerin isimleri nedir ve ne sûretle öldürdüler?

C [cevab]- 3- Mevlüd oğlu Ahmed, İsmâil oğlu Hacı, diğer mahdûmu Ağa,

diğeri Osman, diğeri Âkif, diğeri Dede, Hakkı oğlu Âkif, birâderi Osman, Kâsım

oğlu Yusuf, mahdûmu Hüseyin, Hüseyin oğlu Ahmed mahdûmu Mehmed,

Mustafa oğlu Dursun, mahdûmu Hasan, İbrâhim oğlu Hasan, birâderi Hamid,

Musa oğlu Mustafa, birâderi Cemâl, Mihral[i] oğlu Ziya, Ahmed oğlu Yusuf,

birâderi Yakub, mahdûmu Mehmed, Şeyho oğlu Mustafa, birâderi İsmâil, diğeri

Rıza, diğeri İsmâil, Mamo oğlu Mehmed, birâderi Ârif, Hasan oğlu Latif, Osman

oğlu Mecnun, birâderi Şerif, birâderi Mehmed, birâderi Sedad, Hasan oğlu Hüseyin, Altın oğlu Musa, kerîmesi Sebile, gelini Hünkar, hemşîresi Fâtıma, hemşîresi Âyişe, gelini Ana Hanım, Ahmed kerîmesi Sultan, diğeri Hadîce, kerîmesi Esme, Nâdir zevcesi Melek, diğeri Nâciye, mezkûr Ermeni çetesi tarafından balta, kurşun, süngü ile öldürülmüşdür.

S [soru]- 4- Ermeniler, Müslümanların mal ve eşyasını gârât ve yağma etmişler midir ve ne zaman ve kimin malını almışlardır? Alan Ermeniler kimlerdir ve hangi çeteye mensûbdur?

C [cevab]- 4- Sarıkamış ric‘atinde bâlâda zikretdiğimiz Ermeni çetesi

tarafından mal ve eşyalarımızı gârât ve yağma olundu. İki bin manda, öküz, inek,

beş bin koyun ve keçi, yüz esb, üç bin somar (?) buğday, iki bin somar (?) arpa, üç

bin liralık zînet eşyası, küpe, kemer, bilezik ve sâ’ire, iki bin lira nakid para yağma ve yüz on ev dahi ihrâk olunmuşdur.

S [soru]- 5- İfâdeniz doğru mudur? Dinle, tasdîk ediniz.

C [cevab]- 5- Evet, ifâdemiz doğrudur. Zâyi‘âtımız bundan ibâretdir. Bir

hilâf olmadığına vaz‘-ı imzâ eyleriz.

Fî 22/7/[13]35

A‘zâ

Burhan oğlu Ahmed

A‘zâ

İbrâhim oğlu Mahmud

A‘zâ

Yemen oğlu Mehmed

A‘zâ

Resul oğlu Bekir

Muhtâr

İsmâil oğlu Nâzım

İmâm

Sanamir karyesinden

Mehmed oğlu Abdülhamid

Ermeniler[in] İslâmlara yapdıkları hakâret ve mezâlimeye dâ’ir Ardos

karyesinin hey’et-i ihtiyâriyyesinin mazbût ifâdeleridir.

S [soru]- 1- Seferberlik bidâyetinden, ordunun ileri harekâtına kadar köyünüzden ne kadar İslâm katlolunmuşdur?

C [cevab]- 1- Sarıkamış ric‘atinde karyemiz ahâlîsinden kırk erkek, seksen

kadın ve çocuk öldürülmüşdür.

S [soru]- 2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler ve maznûn olan Ermeniler

kimlerdir ve isimleri nedir ve hangi çeteye mensûbdur? Beyân ediniz.

C [cevab]- 2- Karyemiz ahâlîsini toplayıp karyemiz dâhilinde binâlara

doldurup Antranik Paşa çetesi ve ma‘iyyetinde olan çetelerden Pasinler'in Yüzviran karyesiden Agob oğlu Hamamyan, Pasinler'in Zanzak karyesinden Tavid oğlu Sukis ve isimlerini bilmediğimiz seksen atlı çeteler tarafından öldürülmüşdür.

S [soru]- 3- Ermeniler tarafından öldürülmüş olan İslâmların isimleri nedir ve ne sûretle öldürülmüşdür?

C [cevab]- 3- Karyemiz ahâlîsinden İsmâil oğlu Ârif, zevcesi Huri, oğlu

Nâzım, kerîmesi Âyşe, İsmâil oğlu Kanber, birâderi İbrâhim, vâlidesi Fâtıma,

zevcesi Zühre, gelini Fâtıma, Safer oğlu Paşa, oğlu Tufan, diğer oğlu Hamid,

Osman oğlu Tosun, mahdûmu Dursun, zevcesi Zühre, Süleyman oğlu Ağa, zevcesi

Güler, Hasan oğlu Mehmed, Mehmed zevcesi Güler, mahdûmu Fâzıl, birâderi

Şâmil, gelini Punpul, torunu Mihrali, torunu Âyişe, diğer torunu Âyişe, Ali Bey

zevcesi Nene, Ali Bey zevcesi Nunî, kerîmesi Ohuç (?), diğer kerîmesi Zühre,

Hüseyin oğlu Kahraman, birâderi Bektaş, yeğeni Hamid, diğer yeğeni İrfanî,

kerîmesi Huri, zevcesi İzzet, Ahmed oğlu Kâsım, zevcesi Hüsna, mahdûmu

Hüseyin, diğer oğlu Yusuf, birâderi Mehmed, zevcesi Bekar, gelini Âlime, diğer

gelini Âlime, torunu Âişe, Osman oğlu Ahmed, zevcesi Peru, diğer zevcesi Punpul,

kerîmesi Esme, diğer kerîmesi Mahgül, gelini Tuşik (?), Mustafa oğlu Veli, zevcesi

Elif, diğer zevcesi Fâtıma, kerîmesi Gülsüm, diğer kerîmesi Âişe, mahdûmu

Hüseyin, Mahmud oğlu Ömer, zevcesi Firdevs, diğer zevcesi Zeyneb, mahdûmu

Kaya, diğer oğlu Halil, kerîmesi Mine, kerîmesi Zühre, Safer oğlu Ahmed, zevcesi

Gülefer, kerîmesi Mahbub, torunu Kâmil, diğer kerîmesi Punpul, İsmâil oğlu

Mehmed Çavuş, birâderi Süleyman, zevcesi Esme, kerîmesi Peru, diğer kerîmesi

Mahbub, gelini Gülsüm, kerîmesi Âişe, Ahmed oğlu Hüseyin, zevcesi Gülsüm,

diğer zevcesi Mahgül, kerîmesi Gülşah, Mehmed oğlu Hasan, zevcesi Fâtıma, gelini

İzzet, kerîmesi Güneş, kerîmesi Zühre, Yakub zevcesi Güler, mahdûmu Yusuf,

diğer oğlu Ahmed, kerîmesi Hadîce, diğer kerîmesi Esmehan, diğer kerîmesi Âyişe, Dede oğlu Mansur, birâderi Kulu, zevcesi Zühre, kerîmesi Âyişe, mahdûmu Ali, Ahmed oğlu Kâmil, hemşîresi Esme, diğer hemşîresi Zühre, kerîmesi Fâtıma, Veli oğlu Tufan, birâderi Ali, Tufan zevcesi Mahgül, gelini Mavi, kerîmesi Âyişe,

hemşîresi Güler, diğer hemşîresi Punpul, Hasan oğlu Süleyman, zevcesi Nazlı,

gelini Mavi, kerîmesi Zühre, diğer kerîmesi Âyişe, Ali oğlu Mustafa, zevcesi Kuğu,

oğlu Ahmed gelini Binnaz, kerîmesi Fâtıma, Bektaş oğlu İrfanî, kerîmesi Âdiye,

kerîmesi Ârife, diğeri İzzet, İsmâil oğlu Süleyman, zevcesi Zühre, kerîmesi Nâime, diğeri Âlime, bir takım ahâlî esîr edip Sarıkamış'da öldürdüler ve kısm-ı a‘zamını da karyemiz dâhilinde binâlara doldurup balta ile süngü ile ve bir takım kadın ve erkekleri de bir binâ içerisinde gazyağı döküp ateş ile yandırılmışdır.

S [soru]- 4- Ermeniler, Müslümanların mal[larını] gârât ve yağma etmişler midir ve kimin malını almışlardır? Alan Ermeniler kimlerdir ve hangi çeteye mensûbdur?

C [cevab]- 4- Bâlâda zikrolunan Antranik Paşa çetesi tarafından adedi

mechûl bir çok hâne eşyası, dört yüz öküz ve câmûs, altı yüz inek, bin koyun ve

keçi, elli aded esb, iki bin kile buğday, iki bin beş yüz kile arpa, beş yüz göz hâne

harâb edildi. Elli hânemizin nüfûsunu yüz yirmi iki erkek ve kadın öldürdükden

sonra mütebâkî sağ kalan ahâlîmiz ancak yalnız hayat ve nâmûsumuzu kurtardık.

Bi'l-umûm mal ve eşyamızı yağma etdiler.

S [soru]- 5- İfâdeniz doğru mudur? Doğru ise dinle, tasdîk ediniz.

C [cevab]- 5- Evet, ifâdemiz doğrudur ve zâyi‘âtımız bundan ibâretdir.

Kat‘iyyen hilâf olmadığına tasdîk ederim.

Fî 23/7/[13]35

A‘zâ

Mehmed oğlu

Kâmil

A‘zâ

Kahraman

oğlu

İbrâhim

Muhtâr

Ahmed oğlu

Ali

İmâm

Ardos karyesinin

Şerif oğlu Yakub

Ermeniler[in] İslâmlara yapdıkları hakâret ve mezâlime dâ’ir Kızlarkala

karyesinin hey’et-i ihtiyâriyyesinin mazbût ifâdeleridir.

S [soru]- 1- Seferberlik bidâyetinden ordunun ileri harekâtına kadar köyünüzden ne kadar İslâm katlolunmuşdur?

C [cevab]- 1- Sarıkamış ric‘atinde karyemiz ahâlîsinden altmış erkek

öldürdüler.

S [soru]- 2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler? Maznûn olan Ermeniler

kimlerdir? İsimleri nedir ve hangi çeteye mensûbdur? Beyân ediniz.

C [cevab]- 2- Pasinlerin Zanzak karyesinden Sahak oğlu Arot ve mezkûr

karyeden Mıgırdıç oğlu Minas ve diğer refîklerinin isimlerini bilemediğimiz kırk

nefer çete tarafından karyemiz ahâlîsini esîr edip Sarıkamış civârında öldürdüler.

S [soru]- 3- Ermeniler tarafından öldürülmüş olan İslâmların isimleri nedir ve ne sûretle öldürülmüşdür?

C [cevab]- 3- Karyemiz ahâlîsinden Mustafa oğlu Tâhir, İbrâhim oğlu Beşir,

Kılıç oğlu Hüseyin, Şevkerî oğlu Şükrü, birâderi Şehrî, Osman oğlu Mahmud,

mahdûmu Mustafa, Osman oğlu Hamid, Dede oğlu Recep, mahdûmu Mevlüd,

Şeyh oğlu Hüseyin, Mustafa oğlu Receb, mahdûmu Osman, Hasan oğlu Maksud,

Dursun oğlu Sâlih, diğer oğlu Hasan, Sefer oğlu Ali, Ömer oğlu Bayram, birâderi

Emin, Şerif oğlu Beşir, Süleyman oğlu İsmâil, birâderi Mustafa, Süleyman Ebu

Habib oğlu Dursun, Nazif oğlu Turan, Eşref oğlu Cezmi, Mehmed oğlu Ahmed,

Ali oğlu Nevzad, Emin oğlu Yusuf, Ahmed oğlu Turan, Mehmed oğlu İbrâhim, Ali

oğlu Zekeriya, Süleyman oğlu Hasan, Kâsım oğlu Yusuf, diğer oğlu Ali, Ali oğlu

Hüseyin, birâderi Şükrü, diğer oğlu Mustafa, diğer oğlu Mahmud, Osman oğlu

Hasan, Abdullah oğlu Kaya, birâderi Süleyman, oğlu Fazıl, diğeri Mehmed, Eşref

oğlu Şemseddin, Kürd Hano, birâderi Hasan, Emin oğlu Mehmed, birâderi Şâkir,

birâderi Bilal, Süleyman oğlu Mustafa, birâderi İsmâil, diğeri İbrâhim, bâlâda

zikrolunan karyemiz ahâlîsini toplayıp Sarıkamış civârında balta ve süngü ve kurşun ile öldürülmüşdür.

S [soru]- 4- Ermeniler, İslâmların mal ve eşyasını gârât ve yağma etmişler midir ve kimin malını almışlardır ve alan Ermeniler kimlerdir ve hangi çeteye mensûbdur? Beyân ediniz.

C [cevab]- 4- Bâlâda isimleri yazılmış olan Ermeni çeteleri tarafından adedi

mechûl altmış hâne eşyasını yağma etdiler. Bin inek, sekiz yüz öküz, dört yüz

câmûs, iki bin koyun, yedi yüz keçi, altmış esb, iki bin kile buğday, dört bin kile

arpa, iki bin madenî altun, beş liralık dükkân eşyasını yağma etmişlerdir.

S [soru]- 5- İfâdeniz doğru mudur? Doğru ise dinle, tasdîk edesiniz?

C [cevab]- 5- Evet, ifâdemiz doğrudur ve zâyi‘âtımız bundan ibâret olduğunu

tasdîk ederiz.

Fî 25/7/[13]35

A‘zâ

Osman oğlu

İbrâhim

Muhtâr

Bayram oğlu Aziz

İmam

Kızılkala [Kızlarkala] karyesinden

İbrâhim oğlu Cezair

Ermeniler[in] İslâmlara yapdıkları hakâret ve mezâlime dâ’ir Horasan

karyesinin hey’et-i ihtiyarriyyesinin mazbût ifâdeleridir.

S [soru]- 1- Seferberlik bidâyetinden, ordunun ileri harekâtına kadar köyünüzden ne

kadar İslâm katlolunmuşdur?

C [cevab]- 1- Sarıkamış ric‘atinde iki yüz yetmiş kadın ve erkek

öldürülmüşdür.

S [soru]- 2- Ne zaman öldürdüler ve nerede öldürdüler? Maznûn olan Ermeniler

kimlerdir, isimleri nedir ve hangi çeteye mensûbdur? Beyân ediniz.

C [cevab]- 2- Pasinlerin Yüzviran karyesinden Agob oğlu Bogos çete reîsi

olarak ve ma‘iyyetinde olanlardan Pasinlerin Hüsre[v]viran karyesinden Karahan

oğullarından Agob, Pasinlerin Komasor karyesinden Poşa oğullarından Serkis,

diğeri Aygo, Pasinlerin Velibaba karyesinden Hamparsum, Pasinlerin Alicekrek

karyesinden Küçükkeşiş oğlu Varcabet diğeri Ağababa, Pasinlerin Tuti karyesinden Boyacılardan Agob, diğeri Kazar, Pasinlerin Hertev karyesinden Mardiros ve diğer refîklerinin isimlerini bilmediğimiz beş yüz kadar çeteler tarafından karyemiz ahâlîsini toplayıp gece olarak karyemize yarım sâ‘at mesâfede öldürdüler.

S [soru]- 3- Ermeniler tarafından öldürülmüş olan İslâmların isimleri nedir ve ne sûretle öldürülmüşdür?

C [cevab]- 3- Karyemiz ahâlîsinden İshak oğlu Şerif, birâderi Ağa, Sallı oğlu

Ağa, Süleyman kızı Âyişe, hemşîresi Fâtıma, Mevlüd oğlu İbrâhim, birâderi

Kurbanî, Yusuf oğlu Hüseyin, Hüseyin oğlu Alaeddin, birâderi Mecdüddin, birâderi

Nûri, Sallı oğlu Hüseyin, Ahmed kerîmesi Esme, hemşîresi Gülnaz, Süleyman oğlu

Burhan, kerîmesi Gülniyaz, diğeri Nâfize, diğeri Nâsiye, muhâcir Hacı zevcesi

Zeliha, kerîmesi Esme, mahdûmu İsmâil, oğlu Yusuf, birâderi Hasan, muhâcir

Mecnun, oğlu İbrâhim, diğeri Kaya, kerîmesi Güllü, diğeri Gülniyaz, Ahmed oğlu

Aziz, oğlu Abdussamed, diğeri Sedad, diğeri Mustafa, Yusuf kerîmesi Saşlıgür ve

Abdullah oğlu Karib, diğer oğlu Esmanî, diğeri İrfanî, diğeri Tayfur, diğeri

Mehmed, Kızılcı oğlu Ağa, diğeri Âkif, diğeri Ârif, Ârif oğlu Nâzım, diğeri Şevket,

kerîmesi Şevket, Çiçek oğlu Hasan, mahdûmu Hüseyin, diğeri Ahmed, diğeri

Yusuf, diğeri Aziz, diğeri Mustafa, kerîmesi Selfiraz, diğeri Esme, Mustafa oğlu

Abdurrahim, birâderi Halil, kerîmesi Âyişe, diğeri Nâciye, diğeri Güllü, Hasan oğlu

Hamdi, zevcesi Güllü, oğlu Ahmed, kerîmesi Nâsime, Mustafa oğlu Ömer, oğlu

Hamid, diğeri Mehmed, Hamid oğlu Ömer, diğeri Daşdan, diğeri Dursun, Mehmed

oğlu Emin, diğeri Mecid diğeri Arslan, diğeri Hüseyin, Osman oğlu İsmâil, zevcesi

Mavi, kerîmesi Nâfize, diğeri Beri oğlu Mustafa, diğeri Ali, diğeri Mevlüd, diğeri

Hasan, Beyi oğlu Abdurrahman, oğlu Sâbit, diğeri Sabri, diğeri Ağa, diğeri Hüseyin, kerîmesi Güllü, diğeri Sâniye, Beyi oğlu Behrem, oğlu Şevket, kerîmesi Nâfize, diğeri Sâniye, Mustafa oğlu Râsim, mahdûmu Şeyh, diğeri Ahmed, diğeri Hamdi, kerîmesi Nâziye, diğeri Mavi, Ahmed oğlu Hüseyin, â’ilesi Mahbûb, kerîmesi Şükufe, diğeri Âsiye, diğeri muhâcir Şehrî, mahdûmu Abdurrahman, diğeri İsmâil, kerîmesi Sâniye, Yahya oğlu Sâlih, oğlu Şükrü, diğeri Tayyar, diğeri Şükrü, diğeri Ağa, diğeri Fâiz, Hüseyin oğlu Ahmed, mahdûmu İsmâil, diğeri Abdullah, Hasan oğlu İsmâil, oğlu Âkif, diğeri Şerif, diğeri Tosun, Ahmed oğlu Hüseyin, oğlu Burhan, zevcesi Zühre, kerîmesi Nene, diğeri Şükufe, diğeri Sâlih, İbrâhim oğlu Tufan, oğlu Mustafa, diğeri İdris, Nim oğlu Rezzak, oğlu Fuad, diğeri Nusret, muhâcir Battal, oğlu Hasan, diğeri Râmiz, diğeri Dede, Aziz oğlu Kemal, diğeri Cemâl, diğeri Osman, kerîmesi Selfiraz, diğeri Şefika, diğeri Refika, İsmâil oğlu Kaya, oğlu Emrullah, diğeri Fâiz, diğeri Cemâl, diğeri Ebubekir, kerîmesi Lütfiye, diğeri Sıdkı, diğeri Semiye, Mustafa oğlu İsmâil, oğlu İbrâhim, Osman oğlu Faruk, kerîmesi Sâniye, diğeri Nâfize, muhâcir Sâlih, oğlu Kadir, diğeri Zarif, kerîmesi Lütfiye, İsmâil oğlu Ziya, oğlu Vâhid, diğeri Sedad, diğeri Râmiz, Kürd Ömer, zevcesi Gülizar, oğlu Ahmed, kerîmesi Esme, diğeri Zeliha, diğeri Hazal, muhâcir Mehmed, oğlu Mevlüd, diğeri Hasan, diğeri İrfanî, diğeri Kerem, Hasan oğlu Receb, oğlu Dursun, diğeri Kahraman, diğeri Kâmil, diğeri Tâhir, Sâlim oğlu İsmâil, mahdûmu Kâzım, diğeri Laçin, diğeri Hacı, diğeri Kerem, zevcesi Hanife, kerîmesi Kudret, diğer kerîmesi Hasbiye, Süleyman Durak, pederi Süleyman, mahdûmu Tosun, zevcesi Âyişe, kerîmesi Güllü, diğeri Hadîce, Balnı oğlu İsmâil, mahdûmu Dumlu, diğeri Cemanşah, kerîmesi Nûriye, zevcesi Lütfiye, Yanis oğlu Sayyad, mahdûmu Zihni, diğeri Zafer, diğeri Sâni, kerîmesi Rugiye, Selim oğlu Mâil, zevcesi Hameşe (?), kerîmesi Şâdiye, diğer kerîmesi Âyişe, mahdûmu Ağa, Süleyman oğlu Ali, mahdûmu Burhan, zevcesi Nûriye, kerîmesi Esme, mahdûmu Abdurrahman, diğeri Rahim, Cebel Eşref, mahdûmu Daşdan, diğeri Süleyman, zevcesi Zinet, kerîmesi Telli, diğeri Nigar, muhâcir Ali, mahdûmu Kerem diğeri Kâmil, diğeri Hâlid, kerîmesi Selfinaz, diğeri Gülşeh, diğeri Nene, muhâcir Abdurrahman, mahdûmu Hurşud, diğleri Fâzıl, diğeri Nâzım, kerîmesi Penbe, diğeri Ziyade, Mustafa oğlu Ömer, kerîmesi Fidan, diğer kerîmesi Güllü, diğeri Fâtıma, diğeri Zühre, diğeri Babu, muhâcir Süleyman, mahdûdu Feyzi, diğeri Mehmed, Âşir oğlu Hüseyin, diğeri Şerif, diğer oğlu Receb, Hüseyin oğlu Fâzıl, diğer oğlu Şükrü, kerîmesi Gülperi, diğeri Rugiye, Şerif oğlu Daşdan, kerîmesi Hüsna, diğeri Şâdiye, Yemen oğlu Eşref, kerîmesi Mazlume, diğeri Nâfize, diğeri Nâzire, Nakış (?) oğlu Mehmed, zevcesi Fidan, kerîmesi Esme, diğeri Nâfize, Ali oğlu Paşa, mahdûmu Nevzad, diğeri Mehmed, diğeri Receb, kerîmesi Şükufe, diğeri Asya, diğeri Şâdiye karyemize yarım sâ‘at mesâfede, gece olarak balta ve kurşun ve süngü ile öldürdükden sonra cenâzeleri bir dere içerisinde gazyağı döküp ateş ile yandırılmışdır.

S [soru]- 4- Ermeniler, Müslümanların mal ve eşyasını gârât ve yağma etmişler midir ve ne zaman ve kimin malını almışlardır? Alan Ermeniler kimlerdir ve hangi çeteye mensubdur?

C [cevab]- 4- Bâlâda isimleri yazılmış olan Pasinlerin Yüzviran karyesinden

Agob ve oğlu Bogos, çete re’îsi olarak ve ma‘iyyetinden olanlardan Pasinlerin

Hüsre[v]viran karyesinden Karahan oğullarından Agob, Pasinlerin Komasor

karyesinden Poşa oğullarından Serkis, diğeri Aygo ve diğer refîkleriyle berâber beş yüz Ermeni çeteleri tarafından karyemiz ahâlîsini öldürdükden sonra mütebâkî sağ kalan ahâlîmiz ancak yalnız can ve nâmûsumuzu kurtarabildik. Dört yüz hânemizin, adedi mechûl hâne eşyasını yağma etdiler. Beş yüz öküz ve câmûs, sekiz yüz inek, beş bin koyun ve keçi, beş yüz esb, altmış dükkân içerisinde olan eşya, kıymeti mechûl beş yüz bin kile buğday, sekiz yüz bin kile arpa, üç yüz elli hâne harâb edilmişdir.

S [soru]- 5- İfâdeniz doğru mudur? Doğru ise dinle, tasdîk ediniz.

C [cevab]- 5- Evet, ifâdemiz doğrudur. Kat‘iyyen hilâf yokdur. Zâyi‘âtımız

bundan ibâret olduğunu tasdîk ederiz.

Fî 30/7/[13]35

A‘zâ

Şâkir oğlu Vâhib

A‘zâ

Ahmed oğlu Rıfat

A‘zâ

Hacı Burhan oğlu Râmiz

A‘zâ

Emrullah oğlu

Muhyiddin

Muhtâr

İrfanî oğlu

Abdussamed

İmâm

Horasan karyesi ahâlîsinden

Halil oğlu İbrâhim Lütfü

 

BOA. HR. SYS. 2877/60, Belge no: 1-4

 


www.errufai.web.tv

 

Bir Ayet

Sure: Muhammed (47)
Ayet :35
   فَلَا تَهِنُوا وَتَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَاللَّهُ مَعَكُمْ وَلَن يَتِرَكُمْ أَعْمَالَكُمْ
47.Böylece, (adil bir dava uğrunda mücadele ettiğinizde) korkup gevşemeyin ve barış için yalvarıp yakarmayın! Allah sizinle beraber olduğuna göre (sonunda) mutlaka siz üstün geleceksiniz ve O, sizin (iyi ve güzel) fiillerinizi zayi etmeyecektir.